Doel: zero koolstof

Beter gerenoveerde, energiezuinige gebouwen

Doel: zero koolstof

Beter gerenoveerde, energiezuinige gebouwen

De gebouwensector is een van de grootste uitstoters van broeikasgassen. Het Brusselse gebouwenpark, waarvan 94% meer dan 35 jaar oud is, is immers goed voor 70% van het energieverbruik van het Gewest.

Om van Brussel tegen 2050 een koolstofarme stad te maken, werd een strategie voor de renovatie van de gebouwen opgesteld. Deze omvat drie belangrijke pijlers:

Energieverbruik door gebruiksgewoonten

Kwaliteit van de gebouwen

Duurzaam renoveren

Het EPB-certificaat als weerspiegeling van de energie-eigenschappen

Het EPB-certificaat, dat bij elk gebouw hoort, maakt het mogelijk om de energieprestaties van het gebouw te visualiseren. Het proces werd in 2019 geoptimaliseerd om de kwaliteit van de EPB-certificaten te verbeteren, overeenkomstig de nieuwe renovatiestrategie. De begeleiding van de burgers zal worden uitgebreid om de energieprestaties van hun woningen te verbeteren.

Interview

Aline Veulemans, hoofd van de afdeling Energie, Lucht, Klimaat en Duurzame gebouwen, bespreekt de implementatie van de renovatiestrategie voor gebouwen.

De gebouwen in Brussel zijn over het algemeen oud en hebben een zware impact op het milieu. In Brussel is 60 tot 70% van de broeikasgasemissies afkomstig van gebouwen, in het bijzonder van de verwarming. Bovendien zorgt de bouwsector voor meer dan 600.000 ton afval per jaar!

Ons Gewest heeft grote klimaatambities: 40% minder uitstoot tegen 2030 (in vergelijking met 2005), en koolstofneutraliteit tegen 2050. Om deze uitdaging aan te gaan, is het noodzakelijk om de gebouwen beter te isoleren en het bewustzijn rond energieverbruik te vergroten.

Er is ook een duidelijke sociale dimensie aan deze strategie: er zijn nog steeds veel slecht geïsoleerde gebouwen en kwetsbare huurders die de kosten niet kunnen betalen. Deze renovaties moeten mogelijk worden gemaakt, en dit met duurzame materialen en volgens de principes van de circulaire economie. Onze opdracht is het begeleiden en ondersteunen van burgers en professionals om de uitvoering van de strategie mogelijk te maken.

Ons Gewest heeft grote klimaatambities: 40% minder uitstoot tegen 2030 (in vergelijking met 2005), en koolstofneutraliteit tegen 2050. Om deze uitdaging aan te gaan, is het noodzakelijk om de gebouwen beter te isoleren en het bewustzijn rond energieverbruik te vergroten.

Op basis van het EPB-certificaat (zie kader), dat zal worden herzien en verbeterd, zullen de burgers worden gestimuleerd om hun woning te renoveren met het oog op een doelstelling op lange termijn. Om hen bij dit proces te begeleiden, zullen ze beschikken over een stappenplan dat rekening houdt met hun wensen en levensbehoeften op de korte of lange termijn. Iedereen zal advies, financiële steun (premies, voorfinanciering) en begeleiding kunnen aanvragen via Homegrade en het Netwerk Wonen. (Noot van de auteur: zie referenties hieronder.)

Het is van essentieel belang dat professionals zich bijscholen inzake energie- en duurzaamheidskwesties. Er bestaan al opleidingen en seminaries over "duurzame gebouwen". Ze gaan in op de energiekwestie en de verschillende aspecten van duurzaamheid. Bouwheren kunnen via de Facilitator Duurzame Gebouwen deskundig advies inwinnen. Professionals die zich willen verdiepen in de circulaire economie kunnen een beroep doen op organisaties als de Confederatie Bouw (CB), het Beroepsreferentiecentrum (BRC), het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB) en de Ecobuild-cluster. De lokale overheden zullen worden begeleid met specifieke programma’s, gericht op renovatie. Deze steunmaatregelen zullen worden versterkt. Ten slotte zal een experimenteerplatform het mogelijk maken om innovatieve oplossingen te testen. Deze zullen dan worden veralgemeend door middel van opleidingen en de diensten van de Facilitator Duurzame Gebouwen.

We denken na over de bepaling van een vereist niveau en energieprestaties die redelijkerwijs aan de verschillende soorten woningen kunnen worden toegewezen. We werken meer specifiek aan de mede-eigendommen. We gaan ook nadenken over een betere ondersteuning van huishoudens en professionals, en over financieringsoplossingen. Financiering en begeleiding zijn de prioritaire projecten, waarmee we iedereen de middelen kunnen geven voor de uitvoering van de strategie.

Portretfoto van Aline Veulemans
Een man op een dak met een veiligheidshelm houdt toezicht op de constructiewerkzaamheden van een gebouw
Een wenteltrap
Drie personen op een bouwwerf

TOTEM: de milieu-impact van de bouw optimaliseren

TOTEM (Tool to Optimise the Total Environmental Impact of Materials) werd twee jaar geleden gelanceerd en in 2019 verbeterd. De tool werd door de drie gewesten ontwikkeld en begeleidt de bouwsector om zijn impact op het milieu te verminderen.

De bouw of renovatie van een gebouw vereist de productie, het gebruik en het onderhoud van nieuwe materialen. Om het verbruik van natuurlijke hulpbronnen en de uitstoot van broeikasgassen te beperken, maakt TOTEM de vergelijking van verschillende scenario’s voor hetzelfde project mogelijk. Het doel: verbetering van de energieprestaties en vermindering van het gebruik van hulpbronnen en van de hoeveelheid geproduceerd afval.

Bezoek de website

Renoveren, maar niet eender hoe

Welke opties kiezen om te renoveren en tegelijkertijd de gevolgen voor het milieu te beperken? Dit zijn de vragen die u zich moet stellen.

  • Een bestaand gebouw slopen, verbouwen of behouden? Wat zijn de herbruikbare hulpbronnen?
  • Kiezen voor massieve structuren of een skelet? Lokaal of geïmporteerd hout? Nieuwe of hergebruikte bakstenen?
  • Energieambities afstemmen op de regelgeving of voor strengere normen kiezen? Welk isolatiemateriaal kiezen?
  • Welke levensduur voor de afwerking? Welk onderhoud is nodig?

Dit jaar werd de tool aangepast aan de Europese normen en werden de begrippen herbruikbaarheid en omkeerbaarheid van de materialen geïntegreerd. De tool vermeldt ook materialen die specifiek geschikt zijn voor renovatie, en opleidingen voor professionals.

Duurzaam renoveren, baksteen per baksteen

Wilt u duurzaam renoveren? Wij bieden u een reeks hulpmiddelen aan om u te helpen.